Kalina Gruszczyńska - polska działaczka lewicowa.Rodowita płocczanka.Córka działacza ruchu rewolucyjnego, Piotra "Doktora" Gruszczyńskiego.W czasie II wojny światowej działała w lewicowych organizacjach konspiracyjnych.Przez dwa lata więziona na Pawiaku. Przesłuchania i tortury ze strony Gestapo doprowadziły u niej do trwałego uszkodzenia kręgosłupa.Po wojnie ukończyła studia historyczne.Aktywna działaczka Związku Walki Młodych (ZWM).W 1965 roku nakładem Książki i Wiedzy ukazały się wspomnienia Kaliny Gruszczyńskiej z okresu pobytu na Pawiaku. Publikacja nosi nazwę "Cena wolności", a jej fragmentu przedstawiono najpierw w zbiorze "Więzienna krata. Antologia pamięci 1939-1945" (KiW, 1964).
"W 1945 roku Polska znalazła się w otchłani klęski. Stało się tak nie tylko ze względu na zły los, ale też na skutek własnych naszych błędów, błędnej polityki kierowników naszego państwa i błędnych nastrojów społeczeństwa. (...)Możemy więc załamywać ręce i twierdzić, że zostaliśmy perfidnie oszukani i porzuceni przez sojuszników, i będzie to zgodne z prawdą. Ale to, co się nazywa `rozumem stanu` nie polega na biadaniu ex post nad przewrotnością wspólników, lecz na umiejętności przewidywania, czy układy nam proponowane będą czy też nie będą przez kontrahenta dotrzymane. A ci, którzy podjęli się kierować naszymi losami, nie tylko politycznie przewidywać, lecz politycznie myśleć nie umieli" (Stanisław Cat-Mackiewicz)."Do zasadniczych kwestii postawionych przez autora, takich jak oceny polityki brytyjskiej, skuteczność działań podejmowanych przez władze polskie czy celowość polskiego wysiłku wojennego, historycy ciągle wracają i na nowo podejmują o nich dyskusję. (...) nie można także pominąć faktu, że książka zawiera liczne wartościowe przemyślenia i oceny, jak chociażby ta dotycząca rzeczywistych skutków powstania warszawskiego" (prof. Andrzej Leon Sowa).
UWAGI:
Indeks.
DOSTĘPNOŚĆ:
Dostępny jest 1 egzemplarz. Pozycję można wypożyczyć na 30 dni
Fragment:"Zaraz po przeprawie przez Wisłę ruszyli na południe do Puszczy Kozienickiej. Podczas postoju we wsi Chodków, gdzie zaopatrywali się w owies dla koni, doszedł ich warkot motoru samochodowego. Major dał rozkaz marszu w tamtym kierunku, podzielił oddział na trzy grupy, sam poprowadziwszy jedną z nich. W pewniej chwili spostrzegli wielki samochód ciężarowy, który ugrzązł w piachu, a obok kręcących się Niemców. Bliska odległość nie pozwoliła na spieszenie oddziału, uderzyli więc z marszu. Z trzech stron ostrzelali eskortę samochodu. Niemcy bronili się zaciekle, gęsto ostrzeliwując nadjeżdżających ułanów. Na nic się to jednak nie zdało. Po kilku minutach było po wszystkim. Zginęło kilku Niemców, tylko jeden uszedł z życiem. Samochód spalono. Straty oddziału wyniosły dwóch zabitych."
Niniejsze opracowanie jedynie zarysowuje dzieje Polesia podczas II wojny światowej i pragnie wypełnić lukę istniejącą w tym zakresie. Nie mając możliwości dotarcia do wiarygodnych dokumentów z tamtego okresu, oparłem się w głównej mierze na relacjach świadków i uczestników wydarzeń, którym za życzliwą pomoc dziękuję. Nieliczne dokumenty, z którymi udało mi się zapoznać, były mi pomocne w weryfikacji podstawowego materiału, chociaż i w nich znajdowały się stwierdzenia budzące wątpliwości bądź informacje ewidentnie niezgodne z prawdą.
Wspomnienia Władysława Żebrowskiego z okresu II wojny światowej.Opracowanie pierwszej polskiej wersji: Małgorzata de Riedel-Burczycka.Wspomnienia te, to połączenie pamiętnika, "Francja 1940", pisanego na gorąco w czasie II wojny światowej - za który ppłk. dypl. Władysław Żebrowski otrzymał II nagrodę w konkursie rozpisanym w 1968 roku przez Radę Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa - oraz relacji zanotowanej, na sześciu taśmach VHS, w ciągu kilkunastu miesięcy 1990 i 1991 roku.