Ten tom należy do najważniejszych traktatów semiologicznych Umberta Eco (ur. 1932), gdyż stanowi korektę i nowe ujęcie jego wczesnej semiologii, która powstawała w latach siedemdziesiątych XX wieku pod wyraźnym wpływem strukturalizmu. W tych rozprawach z lat dziewięćdziesiątych Eco stara się dopełnić tamto podejście. Inaczej niż w strukturalizmie, gdzie znaczenia znaków wyczerpują się w ich wzajemnych relacjach, teraz chodzi o odniesienie: znak do czegoś się odnosi. Dlatego pierwszy rozdział podejmuje kwestię fundamentalnego "odniesienia": bytu jako takiego. Czytelnik wszakże nie powinien się obawiać ciężkiego ecoheideggeryzmu, gdyż autor, w końcu także pisarz, przeprowadza swój wywód za pomocą fikcyjnych i faktycznych historii ilustrujących ważką kwestię nadawania znaczeń. Znaczenia, głosi podstawowa teza, są "negocjowalne". Co właściwie zobaczył Marco Polo, gdy napotkał nosorożca? Dlaczego uznał go za jednorożca? Dlaczego Aztekowie rozpoznali w koniu "jelenia"? Jak Kant zakwalifikowałby dziobaka? W jaki sposób nakładamy na świat swoje "typy poznawcze" i co właściwie robimy, gdy ich nie mamy, a jednak coś nieznanego jakoś "rozpoznajemy"? Mimo anegdotycznej formy wykład Eco prezentuje dwadzieścia lat przemyśleń autora nad nową, pełną teorią semiologii.

Podziemni bogowie (w poprzednich wydaniach pt. Semiologia życia codziennego) to wybór szkiców i felietonów, w których autor bada zjawiska kulturowe jako systemy znaków oraz rolę, jaką pełnią w procesie porozumiewania się. Eco z równą łatwością operuje językiem naukowego dyskursu jak literackiego felietonu. Swobodnie porusza się po rozmaitych obszarach współczesnej rzeczywistości. Nie wartościuje zjawisk. Wszystko, jego zdaniem, zasługuje na uwagę: piłka nożna, sekty religijne, terroryzm, magia, technika komputerowa, kiczowate pałace amerykańskich miliarderów, film, kara śmierci, a także dżinsy jako pozorny symbol wyzwolenia płci, w istocie pułapka dominacji. W swojej filozoficznej refleksji bywa ironicznie przewrotny, ale nie jest obarczony grzechem pychy Europejczyka: amerykańskie sanktuaria Falsyfikatu wydają mu się równie godne uwagi jak europejskie sanktuaria Autentyku.